Oyunlaştırma Gamification! Oyunlaştırma (gamification) kavramı, biz büyüklerin dünyasına çocukken içgüdüsel olarak giren, büyüdükçe markalar aracılığıyla devam eden bir olgudur. Oyun ve oynama dinamiklerini markaya, işletmeye ya da dilediğiniz bir ürüne ekleyerek, interaktif oyunsal bir ortam yaratma temeline dayanan bu kavrama biraz daha yakından bakmaya ve detaylı incelemeye ihtiyaç var. Yeni nesil bir iş anlayışı, pazarlama tool’u, e-ticaret ve sosyal medya için önemli ve vazgeçilmezi; Gamification, Türkçe söylersek Oyunlaştırma.

OYUNLASTIRMA GAMIFICATION

Nedir? Gelin farklı tanımları bir arada toparlayalım;

1. “Oyunlaştırma, oyun ile ilgili olmayan farklı bir alanda, sektörde o hep bildiğimiz, eğlenmek için saatlerimizi harcadığımız oyun dinamiklerinden faydalanarak uygulama geliştirme olarak tanımlanabilir.
2. Oyunlaştırma (gamification), oyunsal düşünmenin ve oyunu oyun yapan tüm faktörlerin eğitim, satış vb. alanlarda kullanılmasıdır.
3. Oyunlaştırma tekil olarak bir “oyun değildir. Ancak oyunlarda kullanılan ödüllendirme sistemleri ve rekabet unsurlarını, dijital oyun tasarım tekniklerini de kullanarak iş dünyası başta olmak üzere oyun dışı unsurlara dahil edip, onları etkileşimli ve daha ilgi çekici hale getirmektir.
4. Werbach ve J. Hamari’nin tanımlarından yola çıkarsak oyunlaştıma; Kullanıcı aktivitesini, sosyal etkileşimi, ya da davranışların kalite ve üretkenliğini artırma gibi “iş hedeflerine yönelik olarak, bir sistemdeki davranışların; ödül, liderlik tablosu, geri bildirimler, hikayeleştirme vb.“oyun elementleri aracılığıyla “içsel motive edicileri tetikleme özelliği olan oyunlara benzer bir çerçeveye sokulmasıdır. Oyunlaştırma, oyun harici alanlarda, insan odaklı bir tasarım yaklaşımı ile uygulanır.
5. Markaların, sosyal bir eylem olan alışveriş esnasında veya sonrasında müşteri sadakatini (sadakat öneli beyler!) sağlamak için kullandığı yeni trendlerden biri oyunlaştırma. Online alışveriş yaparken müşterileri ile daha fazla etkileşime geçmek ya da potansiyel müşterilerine ulaşmak adına en iyi yollardan da biri.

Nereden Çıktı Bu Oyunlaştırma Ya da Global Adı ile Gamification?

Oyunlaştırma Gamification! Aslında her şey insanların motivasyonu ile ilgili, pazarlamada ise bu tüketici motivasyonu ve sadakati olarak adlandırılabilir. Geleneksel motivasyon unsurlarının günümüz dünyasında geçerliliğinin azaldığı bir çağdayız. Yapılan bilimsel araştırmalarda görülen şu ki, insanlar artık günümüz dünyasında konu ne olursa olsun yaratılan eko sistemin dışında kalıplar arıyor eğlenmek istiyor, değer görmek istiyor, devamlılık istiyor, hikaye istiyor. Herhangi bir unsuru oyunlaştırmak, ona karşı olan algıyı değiştirerek içsel bir tetikleme yaratıyor ve bu da onu daha cazip hale getiriyor. Oyunlaştırma bir nevi mecburiyetlerimizi mecburiyet olmaktan çıkarıyor ve onu bir eğlence bir motivasyon unsuru haline getiriyor.

Aslında her şey çok basit ve hayatımızın daha en başından beri içinde var olan bir kavramdan geliyor; “OYUN Oynamak” Hayvanlar da aynı şekilde, düşünün ki yavru bir aslan kardeşleri ile oynarken hepimiz belgesellerde zevkle ve gülerek izliyoruz. Aslında oyunlarının arkasında hayata hazırlandıkları gerçeğini unutmamak lazım. Oynadıkları oyunların arkasında avlanma, kendilerini savunma, saldırma gibi içgüdüleri eğitmek var aslında. Yani doğanın kendi akışında bile bir oyunlaştırma söz konusu. İnsanlarda da çok farklı değil aslında. Küçükken oynadığımız her oyunun bize kattığı eğlencesi dışında öğrettikleri de cabası.

Hepimizin özellikle yeni çağda oyun oynamayı sevdiği bir gerçek. Eskiden sokakta oynarken artık çağın gereği ve şartlarından da dolayı dijitalde oynamaya devam ediyoruz.  Oyun pazarı öylesine büyümüş ve büyümeye devam eder durumdaki (dilerseniz Türkiye Oyun Sektörü 2016 Raporu‘na bakabilirsiniz) iş dünyası da bu pazarın efektif kullanımlarını araştırmaya itti ve oyunu, oyunlaştırma kavramlarını görmezden gelemedi.

Oyunlaştırma Gamification! Küçüklüğümüzden beri online ya da offline oyunların bizlere sunduğu ve vaad ettiği şey nedir? Oynadığımız oyunları çoğu zaman gerçek yaşadığımız dünyadan daha da cazip kılan ne? Manevi tatmin, başarının vermiş olduğu haz, puanlar ve rozetler toplamak, takım olmak, takım lideri olmak, yenmek ve yenilmek, oyunun bir sonraki seviyesine geçmek, gerçek zamanlı geri dönüş ve ödüller almak, rütbe yükseltmek. Kulağa ne güzel geliyor değil mi? Eğlenmeye başladık bile! İşte oyunlaştırma da tüm bu kavramlarım hikayeselleştirilerek tüketicilere sunulmasıdır.

Oyunlaştırma Gamification! Oyunlaştırma hadi o kelimeyi de kullanalım gamification, kullanıldığı yere göre tanımı değişiklik gösterebilir. Bir e-ticaret, e-commerce sayfasındaki satışları ya da tanınırlığı arttırmak için siteden yapılan sosyal medya paylaşımı başına puan vermek, satışı destekleyici bir stratejidir. Verilen görevleri adım adım uygulayarak oyun sonunda bilinçaltı öğrenme sağlamak gibi bir kullanımda ise öğrenmeyi destekleyici bir yöntemdir. Oyunlaştırma sistemi, oyunların ödüllerle desteklenmesi esasına dayanır. Oyunlarda, bir bölümün tamamlanmasıyla birlikte oyun karakterinin yeni özellik kazanması; sosyal medyada ise Foursquare gibi mecralardaki aktif kullanımlar neticesinde elde edilen rozetler (badge) oyunlaştırma mantığı için verilecek örneklerdir. Bu arada yanlış anlaşılmasın, oyunlaştırma sadece online bir kavram değildir, restoranlarda ya da firmalarda ayın elemanı seçilmesi örneği de oyunlaştırmanın bir parçasıdır.

Günümüzde bir çok sektör artık oyunlaştırmayı kullanarak kullanıcı ya da tüketicileri kendilerine bağlamaya çalışmaktadır. Oyunlaştırmayı en sık uygulayan sektörlerin başında; FMCG yani gıda, havayolu şirketleri (mil sistemleri), turizm firmaları ve perakende sektöründe faaliyet gösteren markalar geliyor ve umarız eğitim de yakında bunun bir parçası olacak. Her bir uçuşunuzda, konaklamanızda ya da alışverişinizde puan toplamak ve karşılığında rütbe almak. Gümüş, altın, platin vb. rütbelere yükselerek markanın rütbenize göre size sunduğu ayrıcalıklardan faydalanıyorsunuz. Oyunlaştırma uygulamaları sadece somut ödüllere dayalı bir sistem değil. İnsanlar rozetler kazanmak ve puan toplamaktan hoşlanıyor. Oyunlaştırma uygulamaları, müşterilerinizle aranızda duygusal bir etkileşim yaratıyor.Unutmayın, bugün “lovemark” olarak andığımız markaların çoğunluğu, müşterileriyle en güçlü sadakat bağını kuran firmalar arasından çıkıyor.

Oyunlaştırmayı belki de hepimizin bir ara deliler gibi kullandığı Foursquare uygulaması üzerinden de anlatabiliriz. Yaptığımız yer bildirimleri sonrasında kazandığımız rozetler için kaçımız kapışmadık? Bize hem ödül veriyor, hem de sıklık deceresine göre rütbe sunuyor. Böylece bizler de farklı yerlerde yer bildirimi yaparak farklı rozetleri toplamaya ve daha sık yer bildirimi yaparak da o rozetteki rütbenizi artırmaya çalışıyoruz. Eee peki gün sonunda elde ne var? Rozetlerimiz var daha ne olsun ha bir de deli gibi olur olmadık yerlerde check-in yapıyoruz. Aman dikkat köprünün kralı olacağım diye kaza yapmayın!

Oyunlaştırma Gamification! Sanırım Oyunlaştırma ve Gamification terimlerini biraz daha iyi kavramışsızdır bu yazı ile birlikte. Oyunlaştırma Ajansı ve Gamification Ajansı tasvirleri ile tanımladığımız ajanslar da (biz de biz de bakınız Gaming in Turkey Oyun Ajansı 🙂 markalar için ihtiyaçlarına göre (ihtiyaç son kullanıcıya yönelik satışa arttırma olabileceği içi, şirket içi çalışanların motivasyonunu arttırma da olabilir) oyunlaştırma stratejileri oluşturmak ve bunları başarılı bir şekilde uygulanmasını sağlamaktır.